معرفی دستگاههای کمک تنفسی و انواع آن
دستگاههای کمک تنفسی یا دستگاه تنفس مصنوعی به تجهیزاتی گفته میشود که با توجه به وضعیت عمومی بیمار به عمل تنفس و دم و بازدم وی کمک میکند. در واقع دستگاه کمک تنفسی برای افرادی که توانایی تنفس طبیعی را مانند سایر افراد ندارند مناسب است و عمل تنفس را به شکل کامل و صحیح انجام میدهد. نحوه طراحی و ساخت این دستگاهها به گونه ای است که اکسیژن و هوا را برای عمل تنفس و در صورتی که بیمار نیاز داشته باشد با مقدار بیشتری اکسیژن به درون ریهها ارسال میکنند و پس از آن، دی اکسید کربن را از ششها خارج میکند.
از دستگاههای کمک تنفسی در چه مکانهایی استفاده میشود؟
دستگاههای کمک تنفسی معمولا در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستانها، اورژانس و در بخش بیهوشی اتاقهای عمل کاربرد دارند. همچنین استفاده از این دستگاهها به دستور پزشک، برای بیمارانی که در خانه و به مدت طولانی نگهداری و مراقبت میشوند، ضروری است. وظیفه اصلی این دستگاهها کنترل حجم، فشار، زمان تنفس و عمل دم و بازدم بیمار است.
انواع دستگاه کمک تنفسی
دستگاههایی که برای اکسیژن رسانی به بیمار کاربرد دارند یکی از مهم ترین لوازم پزشکی محسوب میشوند چراکه منجر به نجات جان بیمار در شرایط بحرانی خواهند شد. انواع مختلفی از دستگاههای کمک تنفسی ساخته شده اند که برای استفاده در بیمارستانها، مراکز درمانی و پزشکی و حتی در منزل برای بیماران که دچار انسداد تنفسی هستند کاربرد فراوان دارند. اغلب این تجهیزات برای اکسیژن رسانی به بیمار مورد استفاده قرار میگیرند.
اسپیرومتر
اسپیرومتر یکی از انواع دستگاههای کمک تنفسی به شمار میرود. از این دستگاه برای اندازهگیری حجم هوای دم و بازدم در فرد استفاده میشود. درواقع از اسپیرومتر برای اندازه گیری اکسیژن هوای محیط و انتقال آن به بدن برای انجام سوخت و ساز و همچنین دفع دی اکسید کربن حاصل از همین سوخت و ساز به خارج بدن است. اسپیرومتر با ریههای فرد در ارتباط است و درواقع عضو اصلی این دستگاه به حساب میآید.
کاربردهای دستگاه کمک تنفسی اسپیرومتر در برگیرنده فعالیتهای دیگری نیز هستند که شامل؛ گرم و تازه کردن گازهای تنفسی، محافظت غشاءهای سطحی از برخی عوامل مخرب موجود در محیط مانند ذرات سمی معلق در هوا، میکرو ارگانیسمها، خشکی و دمای بسیار زیاد و… میباشد.
سیلندر اکسیژن
سیلندر اکسیژن یکی دیگر از انواع دستگاههای کمک تنفسی محسوب میشود. از این دستگاه در مواقع اضطراری برای کمک به فرد بیمار استفاده میشود. البته استفاده از این کپسولها به دلیل برخی خطرات ناشی از گاز اکسیژن، چندان مناسب نیست. امروزه با توجه به پیشرفتی که در فناوری ساخت دستگاه های مختلف کمک تنفسی به وجود آمده است. نیازی به استفاده و حمل این دستگاهها وجود ندارد. معمولا سیلندر اکسیژن برای فضای خارج از منزل کاربرد دارد و قابل حمل توسط کوله پشتی بیمار نیز هست.
اکسیژن ساز
دستگاه اکسیژن ساز یکی از انواع تجهیزات پزشکی و کمک تنفسی محسوب میشود که برای بیماران تنفسی بسیار ضروری است. دستگاه اکسیژن ساز مجهز به جدیدترین تکنولوژی روز دنیا بوده و این قابلیت را دارد که زندگی راحتی را برای بیماران حاد تنفسی ایجاد نماید.
از مشخصات این دستگاه؛ وزنی کم، بسیار کم صدا و کم مصرف بودن آن است همچنین قابل استفاده در محیط کوچک آپارتمان نیز میباشد.
دستگاه بای پپ
دستگاه بای پپ، یکی از دستگاههای کمک تنفسی و پزشکی است که دارای کاربرد زیادی در بیمارستانها و منازل، برای بیمارانی که از مشکلات تنفسی در هنگام خواب رنج میبرند، میباشد. عملکرد دستگاه بای پپ به این صورت است که با ایجاد دو نوع فشارتنفسی، چرخه خواب نامنظم را در بیمار از بین برده و خوابی آرام و راحت را به وجود میآورد.
فواید دستگاه بای پپ
- جلوگیری از بیدار شدنهای شبانه ناشی از قطع تنفس یا آپنه
- تنظیم چرخه خواب با ایجاد تنفسی صحیح و بدون وقفه
- رفع کامل خروپف ناشی از گرفتگی مجاری تنفسی
- دم و بازدم بدون مشکل
- احساس شادابی پس از بیدار شدن از خواب
دستگاه سی پپ
یکی دیگر از شناخته شده ترین دستگاههای کمک تنفسی و روشهای درمان در افراد مبتلا به مشکلات تنفسی، دستگاه سی پپ است. ازجمله این مشکلات تنفسی آپنه انسدادی خواب است. افرادی که به این نوع اختلال مبتلا هستند در اثر انسداد راه تنفسی آنها ممکن است در طول یک شب به مدت چند ثانیه تنفس نکنند.
متناسب با شدت این اختلال، ممکن است از ۵ تا ۱۰۰ وقفه تنفسی در ساعت را تجربه کنند! این وقفهها میتوانند منجر به بروز سکتههای قلبی و مغزی شده و یا باعث خوابآلودگی روزانه و بی قراری در خواب شود.
فواید و نتایج استفاده از دستگاه سی پپ
افرادی که از دستگاه سی پپ استفاده میکنند، اغلب نتایج سریع و مثبتی را مشاهده میکنند که از آن جمله :
- کاهش خروپف و تنفس نامنظم
- بهبود کیفیت خواب
- پیشگیری از برخی بیماریهای قلبی عروقی و سکته مغزی و کاهش شرایط مراقبتی آنها
- کاهش فشار خون
- احساس هشیاری و شادابی در روز
- کاهش خوابآلودگی در روز
نبولایزر
ریهها یکی از مهمترین بخشهای دستگاه تنفسی میباشند که نقش مهمی در تبادل گازهای تنفسی برای تأمین اکسیژن بافتهای مختلف بدن و دفع دیاکسید کربن دارند. هرگونه آسیب و ضایعه در بافت ریه یا عروق خونی باعث کاهش سطح عملکرد فرد در فعالیتهای روزمره میشود.
در این مواقع و پس از مراجعه به پزشک برای درمان، ممکن است دستگاه نبولایزر برای درمان تنفسی این افراد تجویز شود.
دستگاه نبولایزر دارو را که به صورت مایع است به شکل بخار به گردش در آورده. به این صورت به درمان بیماری کمک میکند. بیمار با استفاده از یک ماسک تنفسی که بر روی دهان قرار میدهد، دارو را به صورت استنشاق به بافتهای ریه میرساند.
از این دستگاه می توان علاوه بر درمانهای کوتاه مدت، در درمانهای طولانی و برای جلوگیری از حملات حاد تنفسی استفاده نمود.